Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr – ABD’de yaşayan Tavares çifti, ebeveyn olmanın heyecanını yaşıyorlardı. Kendilerini bekleyen, hayatlarını değiştirecek bu tecrübeden habersiz doğuma giren Carolina Tavares doğum sonrası kızının yüzündeki hayli büyük doğum lekesini görünce çok şaşırdı. Dünyanın dört bir yanında medya, Luna’ya bu doğum lekesinden ötürü meşhır çizgi roman harika kahramanının ismiyle hitap etmeye başladı: “Batman maskeli kız.” Doktorlar ise lekenin son derece az görülen bir hastalık olduğu konusunda hemfikirdi.
2 YAŞINA GELENE KADAR 6 AMELİYAT GEÇİRDİ
Hızlıca harekete geçmek gerekliydi ve Luna’nın, bu lekenin ortadan kalkması için birden fazla ameliyat geçirmesi gerekiyordu. Luna’nın ebeveynleri Carolina ve Thiago, tedaviye bir an evvel başlamak için Rusya’ya gitmeye karar verdi. Doktorlar Luna’nın tedavisinin tamamını dikkatlice planladı fakat tam manasıyla ne vakit güzelleşeceğine dair kesin bir bilgi veremediler. Luna 2 yaşına geldiğinde 6 ameliyat geçirmişti; düzgünleşme ve dinlenme için de ortalar verildi. Uygulanan tedavinin artık yürümeye başlayan küçük çocukta muhtemel cilt kanserini önlemede başarılı olduğu kanıtlandı. Lakin tedavinin son kademesi devam eden bir dizi estetik ameliyatları içerdiğinden seyahat şimdi bitmemişti.
HASTALIĞI NEDENİYLE ZORBALIĞA UĞRADI
Anne Carolina Tavares, kızının hastalığına ‘konjenital melanositik nevüs’ ismi verilen ve kanser gelişimi potansiyeli olan bir doğum lekesi olarak tanımlandığını lisana getirdi. “Sağlığıyla ilgili telaşlarımız nedeniyle çeşitli tabiplerden tavsiyeler aldık fakat çelişkili varsayımlarda bulunanlar da oldu” diyen anne Tavares, “Zaman geçtikçe telaşlarımız daha da arttı. Bu alanda uzmanlaşmış tanınmış bir tabibin ameliyat teklifiyle Rusya’ya gitmeye karar verdik” diyerek kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Rusya’da bulunduğumuz müddet boyunca, ABD’de yaşarken tespit edilemeyen kanserleri ortaya çıkaran öteki testler de yapıldı. Bu, Luna’yı ve bizi derinden etkileyen hastalığının ciddiyetini ortaya koydu. Ameliyat kararı Rusya’daki tabibin, Luna’nın durumuyla alakalı üç kanserin varlığını keşfetmesiyle verildi. Bundan evvel bu üç kanserin varlığına dair bilgimiz olmadığından ameliyata devam etme konusunda kararsızdık. Üç yıl boyunca gerekli ameliyatlar için Rusya’da kaldık. Bu mühlet boyunca Luna’nın öbür beşerlerle sonlu teması vardı. Sırf gerektiğinde birkaç şahısla bağlantıya giriyordu. Hastalığı, gelişmekte olan bir çocuk için dış dünyayla temas kurma yeteneğini büyük ölçüde etkiliyordu. Hastalığının yarattığı zorluklar hayli zordu, bilhassa de karşılaştığı önyargı nedeniyle.”
Luna, küçüklüğünden beri fizikî durumu nedeniyle önyargı ve zorbalıkla baş etmek zorunda kaldı. Bu onun için toplumsallaşmayı zorlaştırdı ve özgürlüğü üzerinde değerli bir tesir yarattı. Aile, onu destekleyecek ruhsal tedaviler aradı. Durumunun daima olarak toplumsal gelişimini engellediği görülüyordu. Rusya’da Luna’yı bir okula kaydettiren aile, ne yazık ki kızlarının yaşadığı şiddet ve dışlanma olaylarının, hastalığı nedeniyle karşılaştığı zorlukları daha da işin içinden çıkılmaz hale getirdiğini gördü.
‘AYNAYA BAKIP KENDİNİ GÖRÜNCE ŞAŞIRIYOR’
Şimdilerde Luna aynaya baktığında kendini görünce şaşırıyor ve doğum lekesinin artık eskisine nazaran kıymetli ölçüde daha küçük olduğunu fark ediyor. Kendini daha kabul edilebilir olarak algılamaya başladığından, bu dönüşümün öz hürmeti üzerinde de derin bir tesiri oldu. Sonuç olarak, ruh hali de giderek güzelleşti.
Doğum lekeleri, çoklukla bedende doğumdan itibaren bulunan pigment hücrelerinin (melanositler) olağandışı bir formda bir ortaya gelmesi yahut melanin pigmentinin çok üretilmesi sonucu oluşuyor. Bu lekeler farklı nedenlere bağlı olarak değişebiliyor, kimilerinin nedeni de tam olarak bilinmiyor.
‘Konjenital Nevüs’ adlı lekelerin, bebeklerin doğum anında yahut kısa müddet sonra ortaya çıktığını söyleyen Dermatoloji Uzmanı Dr. Yasemin Fatih Amato, “Oluşumları ekseriyetle genetik faktörlere bağlıdır ve ciltte melanosit ismi verilen hücrelerin olağandışı bir formda bir ortaya gelmesi sonucu pigment birikmesi olarak gerçekleşir” bilgisini verdi.
‘ÇOĞU TEDAVİ GEREKTİRMEZ’
Doğum lekelerinin ekseriyetle fizikî muayeneyle teşhis edildiğine değinen Uzm. Dr. Yasemin Fatih Amato, “Dermatologlar yahut pediatrik uzmanlar, ciltteki lekenin görünümüne ve özelliklerine bakarak doğum lekesini tanımlayabilirler. Bununla birlikte kimi durumlarda daha fazla kıymetlendirme ve test gerekebilir” diyereş şu bilgileri paylaştı:
“Fiziksel muayenede tabip, lekenin boyutu, rengi, hali ve öbür özelliklerini değerlendirecektir. Ayrıyeten lekenin varlığına bağlı olarak hastanın tıbbi geçmişini ve aile hikayesini de inceleyebilirler. Dermatologlar, dermoskop ismi verilen bir aygıtı kullanarak cilt lekelerini daha yakından inceleyebilirler. Bu, lekenin yapısını ve pigmentasyonunu daha yeterli görmelerine yardımcı olabilir. Ender durumlarda da bir lekenin tabiatı hakkında kesin bir teşhis yapmak için bir cilt biyopsisi gerekebilir. Bu süreçte, küçük bir cilt örneği alınır ve laboratuvarda incelenir.”
Dr. Yasemin Fatih Amato, “Doğum lekelerinin birçok tedavi gerektirmez zira ekseriyetle zararsızdırlar ve estetik olarak rahatsız edici olsalar bile sıhhat açısından bir tehdit oluşturmazlar. Lakin tedavi gerekebilecek birtakım durumlar olabilir” yorumunda bulundu.
RENK DEĞİŞTİRİYORSA VE ÇAPI 20 CM’DEN BÜYÜKSE DİKKAT!
“Büyük doğum lekeleri yahut lekelerinin bedenin kritik bölgesinde bulunması durumunda, tedavi seçenekleri değerlendirilebilir” diyen Amato, “Doğum lekesinin estetik olarak rahatsız edici olduğu durumlarda lazer tedavileri, cerrahi müdahaleler yahut öteki prosedürler düşünülebilir. Ender durumlarda, doğum lekeleri altında önemli sıhhat sıkıntıları olabilir. Örneğin, bir doğum lekesi kanserli hücreler içerebilir. Bu çeşit durumlarda lekenin derinlemesine incelenmesi ve gerekirse cerrahi çıkarılması gerekebilir. Bir doğum lekesi vakit içinde büyüyorsa, hali değişiyorsa, renk değiştiriyorsa yahut kaşınıyorsa bu değişiklikler potansiyel olarak cilt kanseri belirtileri olabilir. Bilhassa bu tıp lekelerin çapı 20 cm yahut daha büyükse, daha yakından izlenmeli” dedi.
Doğum lekelerinin kimi durumlarda resen geçebileceğine dikkat çeken Uzm. Dr. Amato, “Konjenital nevüsler ekseriyetle yaş ilerledikçe yahut çocukluk periyotlarında büyümeye devam etmezler. Ancak büyük boyutlu konjenital nevüsler, cilt kanseri riski taşıyabilir ve bu nedenle nizamlı olarak bir dermatolog tarafından izlenmeli. Kapiller nevüsler çoklukla zaten geçmezler. Tedavi seçenekleri vardır, lakin lekenin rengini azaltmak ve görünümünü uygunlaştırmak için lazer tedavisi yahut öbür prosedürler gerekebilir. Leğenar nevüsler, çoklukla büyüme eğiliminde değildirler ve yaşla birlikte çoklukla sabit kalırlar. Hemangioma (hemanjiom), bazen tabiatıyla küçülebilir ve kaybolabilir. Fakat büyük yahut derin hemangiomalar tedavi gerektirebilir. Kafein lekeleri ekseriyetle yaşla birlikte ve birçok vakit çocukluk devrinde kaybolur” ifadelerini kullandı.
‘HEPSİ AMELİYATLA DÜZELTİLEMİYOR’
Dr. Yasemin Fatih Amato, “Her doğum lekesi operasyonlarla düzeltilemez. Doğum lekelerinin tedavisi ve düzeltilmesi lekenin cinsine, büyüklüğüne, pozisyonuna ve hastanın tıbbi geçmişine bağlı olarak değişir” diyerek kelamlarını şöyle noktaladı:
“Lazer tedavisi, ciltteki pigmenti gaye alarak doğum lekesinin rengini azaltabilir. Bu tedavi, bilhassa kapiller nevüsler üzere kılcal damarların olduğu lekelerin tedavisinde tesirlidir. Birtakım büyük yahut derin doğum lekeleri, cerrahi olarak çıkarılabilir. Bu süreç lekenin büsbütün çıkarılmasını içerebilir ve cilt yüzeyi dikişlerle kapatılabilir. Bu prosedürler, doğum lekelerinin yüzeyini düzeltebilir yahut küçültebilir. Elektrokoter yüksek frekansta elektrik akımı kullanırken, radyofrekans enerjiyi kullanır. Kimi doğum lekeleri için ilaç tedavileri mevcuttur. Örneğin propranolol üzere beta bloker ilaçlar, hemanjiom ismi verilen muhakkak leke cinslerinin tedavisinde kullanılabilir. Bu prosedürler cilt yüzeyini düzeltmek için üst katmanları nazikçe soyar ve daha sığ doğum lekelerinin görünümünü azaltabilir.”
